Pyotr Đại Đế: Người con vĩ đại của nước Nga

1. Về tác giả:

Robert Kinloch Massie sinh năm 1929 là một nhà sử học người Mỹ, nhà văn, người đạt giải thưởng Pulitzer và nhận được học bổng Rhodes. Ông đã nghiên cứu lịch sử nước Mỹ tại Đại học Yale và lịch sử châu Âu hiện đại tại Đại học Oxford. Năm 1967, trước khi ông và gia đình chuyển đến Pháp, Massie đã viết và xuất bản cuốn sách mang tính đột phá của mình Nicholas và Alexandra, tiểu sử Hoàng đế và Hoàng hậu cuối cùng của Nga. Năm 1971, cuốn sách là cơ sở của giải thưởng Oscar trong phim cùng tên.

2. Về tác phẩm:

Quyển sách này trình bày cuộc đời và sự nghiệp của một nhân vật lịch sử ngoại hạng: Pyotr I Đại đế (1672-1725), là Pyotr của nước Nga cũ và sau đấy là Hoàng đế của Đế quốc Nga. Là một trong những nhân vật kiệt xuất của lịch sử thế giới và gần đây được nhân dân Nga bình chọn là người Nga được yêu mến nhất mọi thời đại, ông đã đạt thành tựu lớn lao trong công cuộc hiện đại hóa đất nước ông. Ông đã đưa một nước Nga lạc hậu, đi sau Tây Âu dường như hàng trăm năm, trong một thời gian ngắn vượt lên thành một cường quốc khiến cho những nước Châu Âu còn lại phải nể vì.

3. Mục lục

Lời giới thiệu  

Tên riêng và từ đặc biệt         

PHẦN MỘT: NƯỚC NGA THUỞ XƯA

Chương 1: Nước Nga           

Chương 2: Thời thơ ấu của Pyotr Đại đế     

Chương 3: “Người phụ nữ có trí thông minh tuyệt diệu”      

Chương 4: Cuộc nổi loạn của Cấm vệ         

Chương 5: Tình trạng Ly giáo Sâu sắc         

Chương 6: Những trò chơi của Pyotr           

Chương 7: Chế độ Phụ chính của Sofia       

Chương 8: Sofia bị hạ bệ      

Chương 9: Gordon, Lefort và “Đám Quậy”  

Chương 10: Arkhangelsk      

Chương 11: Azov      

PHẦN HAI: ĐẠI PHÁI BỘ SỨ THẦN

Chương 12: Đại Phái bộ Sứ thần đi Tây Âu 

Chương 13: “Không thể nào mô tả ông ấy”  

Chương 14: Pyotr tại Hà Lan

Chương 15: Hoàng thân Công quốc Orange

Chương 16: Pyotr tại Vương quốc Anh        

Chương 17: Leopold và Augustus     

Chương 18: “Những thứ này làm các ông vướng víu”        

Chương 19: Lửa nung và roi vọt       

Chương 20: Ở giữa bạn hữu

Chương 21: Voronezh và Hạm đội miền Nam         

PHẦN BA: ĐẠI CHIẾN BẮC ÂU

Chương 22: Bà chủ của miền Bắc   

Chương 23: Hãy để đại bác quyết định        

Chương 24: Karl XII  

Chương 25: Narva    

Chương 26: “Chúng ta không nên mất tinh thần”     

Chương 27: Sự khai sinh của Sankt-Peterburg       

Chương 28: Menshikov và Ekaterina           

Chương 29: Bàn tay của quân vương chuyên chế  

Chương 30: Vũng lầy Ba Lan

Chương 31: Karl ở Saxony   

Chương 32: Con đường thênh thang đến Moskva   

Chương 33: Golovchina và Lesnaya

Chương 34: Mazeppa           

Chương 35: Mùa đông khắc nghiệt nhất trong ký ức           

Chương 36: Các lực lượng hội tụ     

Chương 37: Pultowa 

Chương 38: Đầu hàng bên bờ sông 

Chương 39: Thành quả từ Trận Pultowa      

PHẦN BỐN: TRÊN CHÍNH TRƯỜNG CHÂU ÂU

Chương 40: Thế giới của Hoàng đế đạo Hồi

Chương 41: Người giải phóng vùng Balkan

Chương 42: Năm mươi roi bên Sông Pruth 

Chương 43: Chiến dịch ở Đức và Friedrich Wilhelm I         

Chương 44: Bờ biển Phần Lan         

Chương 45: Biến cố náo động          

Chương 46: Venice của miền Bắc    

Chương 47: Những báo cáo của một Đại sứ           

Chương 48: Chuyến đi thứ hai đến Tây Âu  

Chương 49: “Hoàng đế là con người đồ sộ”

Chương 50: Vị khách đến thăm Paris           

Chương 51: Việc giáo dục cho người kế vị  

Chương 52: Tối hậu thư của người cha       

Chương 53: Chuyến trốn lánh của Hoàng Thái tử   

Chương 54: Tương lai bị xét xử       

Chương 55: Cuộc tấn công cuối cùng của Karl       

Chương 56: Vua George I tiến vào Biển Baltic         

Chương 57: Thắng lợi           

PHẦN NĂM: NƯỚC NGA MỚI

Chương 58: Trong nhiệm vụ đối với đất nước         

Chương 59: Xúc tiến thương mại qua chỉ dụ           

Chương 60: Uy quyền tối cao dưới Thượng đế       

Chương 61: Hoàng đế ở Sankt-Peterburg   

Chương 62: Dọc bờ Biển Caspi        

Chương 63: Chiều tà bóng xế           

Lời kết

Phụ lục: Những sự kiện đầu tiên dưới triều Pyotr Đại đế     

4. Điểm nhấn

“Lịch sử đã dành cho Pyotr Đại đế nhiều lời khen ngợi. Có lẽ lời khen ngợi trước tiên là tầm nhìn chiến lược của ông, kế đến là nhận thức rồi quyết tâm. Những tầm nhìn, nhận thức và quyết tâm ấy hầu như thiếu vắng trong khắp nước Nga thời bấy giờ. Chỉ một mình ông có tầm nhìn sâu rộng, nhận thức đúng đắn, rồi có quyết tâm sắt đá để đi đến đích. Chẳng hạn, trong khi bao triều đại trước đều không nhận ra là nước Nga bao la chỉ có một cảng biển thông ra bên ngoài thế giới trong sáu tháng mỗi năm, không có hải quân, và cả nước Nga mãn nguyện với đội thuyền đi theo dòng nước trên sông; chỉ riêng Pyotr Đại đế nhận ra đấy là những khiếm khuyết vô cùng hệ trọng trong chiến lược xây dựng kinh tế và quân sự cho đất nước ông. Chính Pyotr Đại đế đã nhận thức được công dụng diệu kỳ của một chiếc thuyền buồm không những có thể đi xuôi mà còn có thể đi ngược lại chiều gió – điều mà loại thuyền bè Nga hồi ấy không thực hiện được. Quyết tâm xây dựng cảng biển và tạo dựng nên hải quân Nga khởi phát từ tầm nhìn và nhận thức như thế.”

(trích Lời giới thiệu, Pyotr Đại đế: Người con vĩ đại của nước Nga, Robert K. Massie, Diệp Minh Tâm dịch, NXB Tri thức).