Sân chơi của Chúa: Lịch sử Ba Lan

Sân chơi của Chúa: Lịch sử Ba Lan được viết bởi Norman Davies và chuyển ngữ bởi Diệp Minh Tâm. Một bộ sử dựa vào quan điểm trung lập đối với chủ đề dân tộc thì khó được độc gia Ba Lan tán thưởng. Lẽ tự nhiên là giới chính trị ở Warszawa sẽ không đánh giá cao một công trình đánh đồng mối quan hệ giữa Ba Lan với từng nước láng giềng là ngang bằng nhau. Các nhà chủ thuyết học của chế độ sẽ không thể chấp nhận ý tưởng bác bỏ bản chất có tổ chức của quá trình lịch sử. Điều quan trọng hơn , đại đa số người Ba Lan, dù nghiêng theo xu hướng chính trị nào, sẽ cảm thấy thất vọng khi đọc bộ sử không khẳng định những gì mà họ hằng tin tưởng sâu sắc nhất . Đối với các học giả, lịch sử Ba Lan là một căn nguyên, một ý tưởng một công cụ chính trị. Đối với sử gia độc lập thì đây chỉ là một đề tài nghiên cứu. Dù cho tâm tư cá nhân là ra sao, sử gia không thể giả định rằng Ba Lan có giá trị tinh thần đặc biệt, hoặc có sứ mệnh cao cả, hoặc thậm chí có quyền tuyệt đối để tồn tại.

Về phần mình , tác giả xem Ba Lan là một hiện tượng vô cùng phức tạp - đối với đất đai, lãnh thổ, dân tộc và văn hóa : một cộng đồng luôn tuôn trào thường thay đổi về cấu phần, về cái nhìn vào chính mình, về lẽ sống : tóm lại là một câu đố bí hiểm mà không có giải đáp rõ ràng. Có lần, khi tác giả cố giải | thích quan điểm này trong một buổi hội thảo ở Đại học Harvard thì một người dự khán than phiền một cách cay đắng: “ Ông nói như thể Lịch sử Ba Lan là bình thường.

Dĩ nhiên là đối với độc giả Anh và Mỹ, không cần có biện chứng khách quan của quyển Lịch sử Ba Lan . Một quốc gia vốn đã chiếm trung tâm trong các sự vụ Châu Âu , vốn đã mang đến cho nước An Mỹ những sắc dân lỗi lạc, vốn đã chịu đựng nhiều con khốn khổ hơn là những quốc gia khác, thì lại không được các nhà sử học quan tâm quá nhiều bên ngoài biên cương của quyền lực. Người ta thường gói gọn lại những sự vụ Ba Lan thành những mẩu tin rời rạc mà không có nghiên cứu thấu đáo, chỉ nhắc sơ qua vào những thời khủng hoảng rối lãng quên nhanh chóng. Người Đức hoặc người Nga thường trình bày các sự vụ này với thế giới nói tiếng Anh để biện minh cho những hành động sai trái của họ, còn người Ba Lan hoặc người Do Thái cũng trình bày nhưng nhằm kể lể những vấn nạn của họ . Người ta che đậy những sự vụ Ba Lan phía sau bức màn lợi ích chính trị, niềm hãnh diện dân tộc và ngôn ngữ bí ẩn, nhưng ít khi trình bày bộ mặt thật. Các học giả Ba Lan viết những quyền sử cho độc giả Ba Lan, mà khi dịch ra Anh ngữ thì độc giả cảm thấy kỳ lạ. Những công trình tổng hợp như Cambridge History of Poland ( Lịch sử Ba Lan của ấn bản Cambridge ) trong giai đoạn 1941 - 50 của W . F . Reddaway , hoặc History of Poland ( Lịch sử Ba Lan ) do Stephen Kieniewicz và cộng sự hiệu đinh năm 1968 thì khó hiểu , trong khi những công trình của Allison Philips , Lord Eversley hoặc W . J . Rose do hai kỳ Thế chiến khơi nguồn cảm hứng thì chỉ phục vụ mục đích chính trị ngắn ngủi rồi chìm trong quên lãng . ” Tuy thế , các học giả người Anh hoặc người Mỹ vẫn chưa từng viết nên công trình rộng lớn về Lich cở Ba Lan cho độc giả Anh và Mỹ . Khi tập sách này được xuất bản, đây sẽ là một trong những công trình ít ỏi từ khi GS W . F . Morbill có bước khởi đầu vào năm 1893.