Câu chuyện Yerba Maté

Câu chuyện Yerba Maté – Nước uống thảo mộc truyền thống vươn ra thế giới / Tác giả: Julia J. S. Sarreal

Maté – một loại trà thảo mộc đắng, thứ đồ uống dân dã thường thấy trong tay người dân Argentina – liệu có thể kể cho chúng ta một câu chuyện về lịch sử, giai cấp và bản sắc quốc gia? Câu trả lời là: có. Và cuốn sách Câu chuyện Yerba Maté – Nước uống thảo mộc truyền thống vươn ra thế giới chính là bằng chứng rõ ràng nhất.

Julia J. S. Sarreal – một học giả có nền tảng lịch sử và nhân học vững chắc – đã theo đuổi hành trình nghiên cứu hơn 10 năm về loại đồ uống tưởng như tầm thường này. Cuốn sách của bà không chỉ viết về maté như một hiện tượng ẩm thực, mà còn như một lăng kính soi rọi những xung đột sâu xa trong lòng xã hội Argentina: giữa thành thị và nông thôn, giữa giới tinh hoa và tầng lớp bình dân, giữa mô hình phát triển quốc gia và ký ức bản địa.

Maté từng bị xem là thô lậu, là biểu tượng của sự “kém văn minh”. Vậy mà suốt hàng thế kỷ, nó không biến mất, mà thậm chí ngày nay lại được coi là biểu tượng “chính thống” của người Argentina. Tại sao? Làm thế nào một loại đồ uống bản địa lại có thể vượt qua định kiến giai cấp, sống sót qua làn sóng toàn cầu hóa và quay trở lại như một niềm tự hào dân tộc?

Sarreal đưa người đọc qua chín chương giàu tư liệu và góc nhìn sắc sảo, từ thời kỳ thuộc địa Tây Ban Nha đến các cuộc khủng hoảng kinh tế hiện đại, từ các đồn điền yerba đến thị trường tiêu dùng quốc tế. Cuốn sách kết hợp giữa phân tích văn hóa – xã hội và lịch sử hàng hóa (commodity history), làm sáng rõ vai trò “tưởng nhỏ mà lớn” của một tập quán uống nước trong định hình đời sống chính trị và kinh tế quốc gia.

Đây không chỉ là một cuốn sách về một loại thức uống. Đây là câu chuyện về một đất nước, về sự phân chia và đoàn kết, về sự tranh chấp biểu tượng văn hóa và cách một thứ rất đỗi quen thuộc – như maté – lại có thể trở thành tâm điểm của lịch sử.