Nghệ Thuật Champa

Sách do Bảo tàng Lịch sử quốc gia, phối hợp với Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO) tại Hà Nội tổ chức biên dịch và xuất bản tại Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc. 

Bảo tàng Lịch sử quốc gia lưu trữ khá nhiều công trình nghiên cứu, tài liệu về khảo cổ học, bảo tồn nghệ thuật kiến trúc, nghiên cứu dân tộc học… về Việt Nam của các học giả người Pháp như Louis Finot, Henri Parmentier, Madeleine Colani, George Maspero, Philippe Stern…đã trở thành tài liệu tra cứu cho các nhà nghiên cứu lịch sử và những người yêu lịch sử Việt Nam.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của nguồn sử liệu này, năm 2020 Bảo tàng Lịch sử quốc gia xuất bản bằng tiếng Việt cuốn sách Vương quốc Champa của G. Maspero và đã để lại dấu ấn tốt đẹp với các độc giả trong và ngoài nước. 

Chào mừng kỷ niệm 90 năm thành lập Bảo tàng Lịch sử quốc gia (tiền thân là Bảo tàng Louis Finot), chúng tôi tiếp tục xuất bản bằng tiếng Việt cuốn sách Nghệ thuật Champa (Trung kỳ xưa) và quá trình diễn tiến của P. Stern, xuất bản tại Toulouse, Pháp năm 1942 nhằm giới thiệu về sự hình thành và phát triển của một nền nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc độc đáo với các đền tháp vẫn còn hiện diện trên dọc dải đất miền Trung Việt Nam.

Nhận xét về tác phẩm, PGS. TS Philippe Le Failler- Trưởng Đại diện EFEO tại Hà Nội đã viết: Ấn phẩm về nghệ thuật Champa mãi là một trải nghiệm đặc biệt trong sự nghiệp của Philippe Stern, một chuyên gia về nghệ thuật Khmer và Ấn Độ, phần thư mục minh chứng điều này. Trong mắt các nhà nghiên cứu Champa, cả người Việt Nam và người nước ngoài, tác phẩm được xuất bản bằng tiếng Pháp năm 1942 này vẫn là một phần thiết yếu trong thư viện của họ.

TS. Ngô Thế Phong cho rằng, giới nghiên cứu nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Champa cả trong và ngoài nước có lẽ không ai không biết tới học giả Pháp Philippe Stern. Công trình làm nên tên tuổi của ông chính là cuốn Nghệ thuật Champa (Trung kỳ xưa) và quá trình diễn tiến được xuất bản bằng tiếng Pháp năm 1942. Với kiến thức vững vàng về nghệ thuật Ấn Độ, trước đó, Ph. Stern đã rất thành công trong nghiên cứu nghệ thuật Khmer cổ. Đến với nghệ thuật Champa, tác phẩm này được coi là bước đột phá, gây tiếng vang lớn, được các học giả đương thời đánh giá rất cao và có ảnh hưởng sâu sắc tới nhiều thế hệ nghiên cứu nghệ thuật Champa sau này.

Việc xuất bản công trình Nghệ thuật Champa (Trung kỳ xưa) và quá trình diễn tiến của Ph. Stern bằng tiếng Việt không chỉ hữu ích đối với người không rành tiếng Pháp mà còn vì hiện cuốn sách này rất khó kiếm. Chắc chắn, cuốn sách sẽ được đông đảo bạn đọc nói chung, các nhà nghiên cứu Champa nói riêng hào hứng đón nhận.

Nội dung cuốn sách Nghệ thuật Champa (Trung kỳ xưa) và quá trình diễn tiến của Philippe Stern được xuất bản lần này gồm hai phần: Phần thứ nhất là lời giới thiệu của lãnh đạo Bảo tàng Lịch sử quốc gia và EFEO tại Hà Nội; cùng đôi điều suy nghĩ về bản dịch cuốn sách của TS. Ngô Thế Phong. Phần thứ hai là toàn văn bản dịch sang tiếng Việt nguyên tác L’Art du Champa (ancien Annam) et son évolution của Philippe Stern, trong đó có 64 bản ảnh.

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.