Khó mà tìm được một người tốt

Được nhiều nhà phê bình coi là một trong những nhà văn viết truyện ngắn xuất sắc nhất thế kỷ 20 và đồng thời cũng được xếp vào hàng những nhà văn vĩ đại nhất mà nước Mỹ từng sản sinh ra, Flannery O’Connor (1925-1964) qua đời ở tuổi 39 cùng với một sự nghiệp văn chương ngắn ngủi nhưng lẫy lừng với tổng cộng 31 truyện ngắn, hai cuốn tiểu thuyết ngắn cùng một số tiểu luận.

Nhiều truyện ngắn của bà được coi là mẫu mực của thể loại văn chương này và đã nhiều lần được tuyển chọn in trong các tuyển tập truyện ngắn hay nhất nước Mỹ trong suốt hơn sáu mươi năm qua. Trong lịch sử của giải thưởng văn chương danh giá nhất nước Mỹ, Giải thưởng Sách Quốc gia dành cho Văn chương Hư cấu (National Book Award for Fiction), bà là một trường hợp hy hữu với tác phẩm Toàn tập truyện ngắn (Complete short stories) của mình được trao giải năm 1972, nghĩa là tám năm sau khi bà mất, trái với thông lệ của giải thưởng vốn chỉ dành cho những tác giả đang còn sống. Điều đặc biệt hơn nữa là hơn hai phần ba dung lượng của cuốn Toàn tập truyện ngắn này vốn đã được xuất bản trước đó khá lâu trong hai tập truyện ngắn khác: tập truyện Khó mà tìm được một người tốt (A good man is hard to find) xuất bản năm 1955 khi bà còn sống và tập truyện Mọi thứ lên cao đều hội tụ (Everything that rises must converge) xuất bản năm 1965, chỉ một năm sau khi bà mất.

Ngoài ra còn có một chi tiết thú vị nữa là cả hai tập truyện này trước đó đều đã từng lọt vào vòng chung khảo của giải thưởng Giải thưởng Sách Quốc gia năm 1956 và năm 1966. Tuy nhiên, quyết định có phần dũng cảm của ban giám khảo năm 1972, trao giải cho một tác giả đã mất được tám năm như một hình thức vinh danh những cống hiến quan trọng của bà cho thể loại truyện ngắn, đã có được một sự tưởng thưởng xứng đáng: Năm 2009, nhân dịp kỷ niệm 60 năm giải thưởng Giải thưởng Sách Quốc gia, tác phẩm Toàn tập truyện ngắn của Flannery O’Connor đã được bạn đọc bình chọn là tác phẩm xuất sắc nhất trong tất cả những tác phẩm đã từng đoạt giải thưởng này, một giải thưởng của giải thưởng.