Luyện Trí Năng Cho Học Sinh

NGUỒN GỐC CỦA HỆ THỐNG PHÂN LOẠI

Cuối những năm 1940, đầu những năm 1950, một loạt các hội nghị được tổ chức tại Mỹ. Rất nhiều nhà giáo dục đã tập hợp tại đây với mục đích cải thiện việc truyền thông về thiết kế chương trình giảng dạy và bản chất của thi cử. Đây là giai đoạn phương Tây chuyển mạnh sang xã hội hậu chiến tranh. Đặc trưng của giai đoạn này là sự thay đổi về quan hệ giữa người dân và nhà nước. Cũng chính trong giai đoạn này vai trò của giáo dục chính quy trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Có lẽ sự thay đổi tiêu chuẩn nói trên thể hiện rõ nét nhất qua khát vọng chính quy hóa và hệ thống hóa một phần nào đó việc thiết kế chương trình và kiểm tra đánh giá. Quá trình này sẽ khó lòng xảy ra trong khoảng thời gian trước, giai đoạn Đại suy thoái và tiếp sau là Thế chiến II.

Với sự phát triển và tầm quan trọng ngày càng tăng của giáo dục chính quy đối với xã hội công nghiệp hóa, thì nhu cầu về việc quy ché hóa mục tiêu học tập cũng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Việc mô tả là điều không thể tránh khỏi, có điều hình thức ra sao thì còn phụ thuộc vào động cơ của những người có liên quan, bởi lẽ đây là cả một hành trình lịch sử.

Nói cách khác, khoảng thời gian sau khi Thế chiến II kết thúc là giai đoạn thuận lợi để phát triển những ý tưởng và sáng kiến mới về giáo dục chính quy. Thuận lợi hơn nhiều các thập niên trước đó.

Nhiều hội nghị được tổ chức trong khoảng thời gian từ năm 1949 đến năm 1953. Benjamin S. Bloom đã chủ trì ủy ban những nhà giáo dục phát triển Hệ thống Phân loại. Ông là nhà tâm lý học giáo dục tốt nghiệp trường Đại học Bang Pennsylvania và trường Đại học Chicago.

Mục tiêu của hội nghị là mã hóa mục tiêu học tập dưới dạng một Hệ thống Phân loại - hệ thống cấp bậc đi từ đơn giản đến phức tạp.

Kết thúc hội nghị, một cuốn sách đã được xuất bản vào năm 1956. Cuốn sách đã được Bloom biên tập và đặt tên là Hệ thống Phân loại mục tiêu giáo dục: Phân loại mục tiêu giáo dục. Sổ tay I: Lĩnh vực nhận thức.

Cuốn sách thứ hai được xuất bản năm 1964 và được đặt tên là Sổ tay II: Lĩnh vực cảm xúc. Cuốn thứ ba cũng được lên kế hoạch phát hành nhưng chưa bao giờ được xuất bản. Cuốn sách thứ ba này dự kiến đề cập đến lĩnh vực tâm thần vận động.

Phần lớn giáo viên chỉ mới quen với hệ thống đầu tiên, liên quan đến nhận thức. Tuy nhiên, chúng ta nên biết rằng ban đầu việc phân loại mục tiêu giáo dục tập trung vào giáo dục ở cả ba quá trình nhận thức, cảm xúc và tâm thần vận động. Điều này thể hiện rằng những nhà giáo dục tham gia hội nghị lúc đó và đóng góp vào cuốn sách đã có một cách nhìn cởi mở về giáo dục.

Dẫu vậy, Hệ thống Phân loại tập trung vào lĩnh vực nhận thức vẫn thu hút được nhiều sự chú ý nhất những năm về sau. Điều này thể hiện rằng các nhà giáo dục thấy được sự hữu ích của nó đối với các hoạt động lớp học, thiết kế chương trình, cũng như xây dựng bài thi. Hơn nữa, lĩnh vực nhận thức vẫn luôn phù hợp nhất và chiếm ưu thế nhất khi bàn về giáo dục: quá trình phát triển tư duy nhận thức.

Một số người có thể chối bỏ tầm quan trọng của lĩnh vực cảm xúc và tâm thần vận động trong giáo dục, tuy nhiên lại không thể phủ định được tầm quan trọng của lĩnh vực nhận thức.

Do đó, trong phần còn lại của cuốn sách, mặc dù vẫn công nhận cuốn sách năm 1964, cũng như ý đồ xuất bản thêm cuốn sách thứ ba về lĩnh vực tâm thần vận động, tôi sẽ sử dụng cụm từ Hệ thống Phân loại Bloom để chỉ Hệ thống Phân loại trong lĩnh vực nhận thức và ngược lại.

HỆ THỐNG PHÂN LOẠI LÀ GÌ?

Hiểu đơn giản thì hệ thống phân loại là một hệ thống các quy trình từ đơn giản đến phức tạp. Để có thể chinh phục những “bậc thang”  cao thì bạn phải làm chủ những bậc bên dưới trước.

Hệ thống Phân loại của Bloom gồm có:

Trình độ 6: Đánh giá

Trình độ 5: Tổng hợp

Trình độ 4: Phân tích

Trình độ 3: Áp dụng

Trình độ 2: Hiểu

Trình độ 1: Biết

TÁC GIẢ:

Mike Gershon là giáo viên, nhà đào tạo và tác giả được yêu thích. Ông đã viết hơn 40 cuốn sách về dạy, học và giáo dục, và là đồng tác giả của 4 cuốn sách khác. Ông cộng tác với Tạp chí Time Educational Supplement và đã viết hơn 80 hướng dẫn về các lĩnh vực dạy và học cũng như mở 2 khóa học trực tuyến về giảng dạy và phát triển tư duy. Tài liệu trên các kênh chia sẻ thông tin trực tuyến của Mike được các giáo viên trên 180 quốc gia và vùng lãnh thổ xem và tải xuống hơn 3,5 triệu lần.

“Tôi hy vọng (…) truyền được tới bạn nhiệt huyết của mình với Hệ thống Phân loại cũng như cung cấp cho bạn nhiều chiến lược thực hành hiệu quả để dạy, học và đánh giá. Cuối cùng, chúc bạn thuận lợi áp dụng Hệ thống Phân loại vào lớp học của mình, dù bạn ở đâu hay dạy môn gì. Tôi chắc chắn một điều rằng học sinh của bạn sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ đó.”