Chéri (Bìa Cứng)

CHÉRI
Tác giả: Colette - Dịch giả: A Man

Sidonie-Gabrielle Colette (1873-1954) là nhà văn, nhà báo, nhà phê bình nghệ thuật, diễn viên kịch, thành viên Viện hàn lâm Goncourt.

Những tiểu thuyết nổi bật nhất của Colette: Série Claudine (1900-1907); La Vagabonde (1910); Cheri (1920); Le blé en herbe (1923); La fin de Chéri (1926); La naissance du jour (1928); La chatte (1933)

Văn chương của Colette phản ánh rất ít các vấn đề chính trị và kinh tế, chủ yếu tập trung vào tâm lý và phong hóa, cũng như những chuyển biến lớn lao của xã hội đương thời. Khác với André Gide, Romain Rolland hay Jean Giraudoux, Colette chiếm một vị thế biểu tượng cho tự do, phá bỏ mọi quy ước trong đời sống cá nhân cũng như trong văn chương. Có một điều chắc chắn là, chủ đề của Colette và phong cách viết tao nhã của bà đã tạo nên một tên tuổi lừng lẫy.

Nhà phê bình Serge Doubrovsky cho rằng Colette là cây bút tiên phong của thể loại “tự truyện hư cấu". Tiểu thuyết của Colette luôn nhập nhòe ranh giới giữa hư và thực. Ở bất kỳ tác phẩm nào ta cũng có thể thấy thấp thoáng một Colette thông minh, khó nắm bắt, hoang dã và độc lập như trong bộ saga về Claudine, một Colette bày tỏ trải nghiệm lưỡng tính như trong Le Pur et l'Impur, hay một Colette phù phiếm, phóng đãng như trong Chéri.

Trong gia tài sáng tác của Colette, Chéri được coi là nổi tiếng hơn cả. Bằng một văn phong nhẹ nhàng, tao nhã, tác giả thuật lại một chuyện tình "khốc hại" giữa Léa, một kỹ nữ về vườn nhưng vẫn còn quyến rũ và Fred, một chàng trẻ tuổi, xinh đẹp, hời hợt, đỏng đảnh, được người tình gọi bằng cái tên Chéri (cục cưng). Tác phẩm thể hiện rất rõ tinh thần đi trước thời đại của Colette, một người mà Simone de Beauvoir cho rằng dù bị chỉ trích vì không đấu tranh cho nữ quyền nhưng chắc chắn là một trong những nữ nhà văn vĩ đại nhất thế kỷ XX. Bối cảnh của tiểu thuyết này là xã hội thượng lưu Paris vào khoảng những thập niên 1910-1920 đang trên đà suy tàn mà không hề hay biết. Những gương mặt đại diện cho tầng lớp tư sản phù phiếm, đam mê đầu tư tài chính và không quên lối sống sa đọa với những cuộc phiêu lưu tình ái dị hợm được đặc tả rất tinh tế. Trong bầu không khí ngây ngất đó, đôi tình nhân bất hạnh, nạn nhân của những định kiến thời đại phải chấp nhận thua cuộc trước sự chênh lệch của tuổi tác. Ngòi bút sắc sảo của Colette cho thấy bà là bậc thầy mô tả tâm lý và tính cách nhân vật. Nếu như từ ban đầu Léa đã dành cho Chéri một tình yêu mang màu sắc thống trị pha lẫn nhân từ thì sự thống trị và nhân từ ấy lại được Chéri học hỏi và áp dụng một cách vô thức với người vợ trẻ Edmée. Thời gian nghiệt ngã nhưng vai trò của họ cũng nghiệt ngã không kém. Nếu Chéri và Léa đổi chỗ cho nhau, chúng ta sẽ không có một chuyện tình tai tiếng nữa, không có một tiểu thuyết cảm động và rất đỗi ý nhị nữa.

Chéri có thể coi là một tác phẩm kinh điển bộc lộ một cách thẳng thắn về quan điểm về tình yêu và phong cách của Colette: tinh tế, quyết liệt, tràn đầy nhục cảm. Cuốn tiểu thuyết tương đối mỏng này từng được dịch ra tiếng Anh bởi nhiều dịch giả như Roger Senhouse (1951) và gần đây nhất là hai bản dịch rất mới, cùng xuất bản năm 2022 của Rachel Careau (nhà xuất bản W.W. Norton) và Paul Eprile (nhà xuất bản Penguin Random House). Nhân 150 năm ngày sinh của Colette, Phoenixbooks xin trân trọng giới thiệu tác phẩm thú vị này, qua bản dịch từ nguyên tác tiếng Pháp, cùng bạn đọc.

- Phoenixbooks