Định chế totem hiện nay

Tác giả

Claude Lévi-Strauss là một nhà nhân học người Pháp đã có ảnh hưởng lớn lên các ngành khoa học xã hội và nhân văn thế giới trong nửa sau của thế kỉ 20 với phương pháp phân tích cấu trúc (analyse structurale) mà ông đã chủ yếu dựa vào âm vị học cấu trúc (phonologie structurale)  để lập ra rồi áp dụng vào nghiên cứu thân tộc, huyền thoại... Sự nghiệp nghiên cúu của ông vô cùng đồ sộ, với hơn hai mươi cuốn sách và hơn hai trăm bài viết!

Điểm nhấn

"... ảo tưởng về tôtem chủ yếu là điều này: một triết gia không biết gì về dân tộc học như Bergson, và một triết gia khác, sống vào một thời đại trong đó khái niệm định chế tôtem còn chưa thành hình, đã có thể, trước các chuyên gia đương đại, và, trong trường hợp của Rousseau, trước ngay cả sự “phát hiện” ra định chế tôtem, thâm nhập bản chất của các tín ngưỡng và các tập tục mà họ không quen thuộc, hay còn chưa có ai tìm cách thiết lập sự hiện hữu.

...Do sự kì dị mà người ta gán cho nó, và lại còn bị các diễn giải của các nhà quan sát và các tư biện của các lí thuyết gia cường điệu, định chế tôtem đã được dùng, trong một thời gian, để tăng cường sự căng thẳng tác động trên các định chế nguyên thủy nhằm tách chúng với các định chế của chúng ta."

(Trích Chương 5: Định chế tôtem từ bên trong, Định chế tôtem hiện nay, Claude Lévi-Strauss, Nguyễn Tùng dịch, NXB Tri thức, 2017)