Minh triết Chăm

Minh triết Chăm

Mười bảy thế kỉ có mặt, người Champa đã dựng nên nền văn hóa - văn minh độc đáo. Sau khi vương quốc Champa tan rã để hòa nhập vào đất nước Việt Nam, nó bị mai một và mất mát rất nhiều. Nó cần được lưu giữ. Và cần được lưu truyền hơn nữa, là tinh hoa của nó - tinh túy của tinh túy.

Chính là MINH TRIẾT CHAM.

Minh triết có thể được đúc kết từ câu chuyện thực của đời sống thường nhật, từ kho tàng tục ngữ hay châm ngôn, từ truyện ngụ ngôn, huyền thoại hay huyền sử; có thể rút ra từ các sinh hoạt lễ tục - lễ hội, quan điểm và sinh hoạt tôn giáo - tín ngưỡng, nhất là từ tác phẩm văn chương xuất sắc, từ tư tưởng của bậc trí giả qua các thời đại lịch sử…

Nhưng dù sao, minh triết phải được tinh luyện qua lò thời gian nhuần nhị và vi tế đến không thể nhìn ra, như không khí; để mọi tầng lớp của cộng đồng đó có thể thở, ứng xử mỗi ngày; biết là nó có đó, nhưng vẫn khó gọi tên.

Minh triết khác triết học, không dành cho giới đặc tuyển, là vậy.

Thời đại ngày nay, vật lộn cho cuộc chiến sinh tồn lẫn nhu cầu vô cùng tận về tiêu dùng và giải trí, nhân loại ít thì giờ hơn bao giờ. Càng ít hơn nữa khi văn hóa Internet xả thông tin tràn ngập đến tận làng palei hẻo lánh nhất, vào từng ngôi nhà, phòng làm việc… tác động toàn diện đến đời sống con người. Minh triết như là “kho sáng khôn cầm tay” để giúp con người tồn tại và sống đẹp, sống có ý nghĩa.

Minh triết có thể được vận dụng linh hoạt vào đời sống hằng ngày, đáp ứng nhiều vấn đề của thời đại. Và bởi là “kho sáng khôn cầm tay”, nên người bận việc nhất cũng có thể đọc, suy nghĩ ở bất kì đâu, bất cứ lúc nào.

Mục lục

MỞ…                                                                                                     

I. TINH THẦN SỬ                                                                              

II. TINH THẦN PHIÊU LƯU CHAM                                             

III. TINH THẦN SÁNG TẠO CHAM                                            

IV. TINH THẦN HỌC                                                                       

V. TINH THẦN LỄ HỘI: CHƠI                                                       

VI. BINI: HÓA GIẢI ISLAM VÀ HÒA GIẢI ẤN ĐỘ GIÁO 103

VII. TINH THẦN MẪU CHAM                                                                 

VIII. VĂN HÓA QUẦN CHÚNG: BHAP ILIMO [tinh thần “biến” của Pauh Catwai]    

IX. NGHỆ THUẬT GIẢI SÂN HẬN                                               

X. TINH THẦN VÔ DANH [Kut & Ghur]                                 

XI. TINH THẦN DAMNƯY: HỌC BIẾT CƯỜI                            

KẾT…                                                                                                    

Phụ lục 1. SỐNG MINH TRIẾT                                                  

Phụ lục 2. CÁI NHÀ