Đức Giêsu Nazareth Theo Cái Nhìn Lịch Sử

ĐỨC GIÊSU NAZARETH (THEO CÁI NHÌN LỊCH SỬ)
Tác giả:  Lm. Lê Phú Hải, OMI
[...]
Từ hơn 2000 năm qua, câu hỏi được đặt ra là liệu các nhà nghiên cứu Thánh Kinh có thể nào tìm lại được khuôn mặt Đức Giêsu lịch sử không? Và câu hỏi Đức Giêsu nêu lên cho các môn đệ, và các Kitô hữu tiên khởi: « Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai? » (Máccô 8,29). Câu trả lời cho hành trình  tìm kiếm khuôn mặt Đức Giêsu lịch sử vẫn tiếp tục không ngừng không những cho các nhà nghiên cứu chuyên môn mà còn cho mỗi Kitô hữu chúng ta hôm nay.

Chính trong chiều hướng nghiên cứu và tìm hiểu để khám phá ra khuôn mặt lịch sử của Đức Giêsu, Tủ sách Dân Chúa châu Âu xin được trân trọng giới thiệu tác phẩm Đức Giêsu Nazareth tái bản năm 2020 (ấn bản “Đức Giêsu Nazareth“ gốc được in vào năm 2011)  của linh mục Vinh sơn Lê Phú Hải OMI, chủ biên thần học của trang mạng Danchua.eu từ nhiều năm qua. Ngài cũng là cựu chủ bút của nguyệt san Dân Chúa châu Âu và đã biên soạn in ấn 12 tác phẩm tôn giáo giá trị khác.

Trong lần tái bản năm 2020 này, chính tác giả đã xác định trong phần dẫn nhập: “sách Đức Giêsu Nazareth vẫn được soạn theo chiều hướng nghiên cứu lịch sử, chú giải và suy tư thiêng liêng giúp độc giả đi vào tìm hiểu khám phá khuôn mặt Đức Giêsu trong bối cảnh Do thái giáo ở thế kỷ thứ I cũng như tác động trong kitô giáo tiên khởi.“

Qua 384 trang sách, tác giả đã có công trình bầy một cách tổng quát những nghiên cứu Kinh Thánh của các tác giả trong 20 thế kỷ qua … từ các nguồn tài liệu khác nhau như khoa khảo cổ, xã hội học, nhân chủng học, kinh tế những xã hội nông nghiệp, nhất là từ nguồn gốc chính là các sách Tin mừng.

Trong phần Nhập đề tác giả đã xác định và giới thiệu các nguồn tài liệu: “tiến trình đi tìm khuôn mặt Đức Giêsu lịch sử“ qua các nguồn sử liệu ngoài Kitô giáo, bằng tiếng Hy Lạp, các bản văn La tinh. Nguồn tài liệu đến từ kinh Coran của đạo Muslim (Hồi giáo). Nhất là Nguồn tài liệu từ kitô giáo đến từ Thư quy hay Quy điển: Bốn Tin Mừng Máccô, Mátthêu, Luca, Gioan, Sách Công Vụ, Thư bộ Phaolô…. Cũng phải kể đến nguồn tài liệu đến từ Ngụy thư. Những Tin mừng đến từ Kitô hữu gốc Do thái. Nguồn tài liệu đến từ truyền thống Giáo phụ.

Sau đó tác giả trình bầy Chân dung Đức Giêsu trong bối cảnh về địa dư xứ Galilê với các thành phố lớn, thủ đô Giêrusalem, về ngôn ngữ, kinh tế, chính trị, lịch sử và ảnh hưởng Ba tư, Hy Lạp và La mã.

Những nét chính yếu của Do thái giáo đầu thế kỷ công nguyên với Cơ chế tổ chức với các Tư Tế và giới nắm quyền hành tại Đền thờ.  Đền thờ và việc phục vụ tại đền thờ, các đại Lễ Vượt Qua (Pesah), Lễ Ngũ Tuần (Shavuot) và Lễ Lều (Sukkot). Hội đường và việc Phụng tự. Luật về Ngày Sabát

Tác giả đặc biệt trình bầy Lý lịch Đức Giêsu: gia đình của Ngài, nơi sinh và năm sinh. Những năm ẩn dật tại Nazareth và Nghề nghiệp: “tektôn”. Sứ vụ công khai với Hành trình sứ vụ theo Máccô và theo Luca. Năm khởi đầu: 27-28 và Năm kết thúc: Đức Giêsu qua đời ngày 7.4.30. Lời Đức Giêsu giảng Sứ điệp căn bản: Nước Thiên Chúa. Thái độ của Dân chúng và những thành phần chống đối. Khuôn mặt Đức Giêsu là “Thầy” (Rabbi), Ngôn sứ, Đấng Mêsia/Kitô. Con Người. Con Thiên Chúa. Người làm phép lạ.

Chương quan trọng nhất của cuốn sách trình bầy đề tài Từ cõi chết đi vào cuộc sống: Đức Giêsu chịu thương khó theo Tân ước và Tin mừng cũng như những nguồn sử liệu ngoài Tin mừng. Bối cảnh lịch sử: Hệ thống pháp lý ở xứ Giuđê thời Đức Giêsu. Hệ thống pháp lý trong những tỉnh của đế quốc La mã. Hệ thống pháp lý theo Kinh thánh với Án tử hình. Diễn tiến biến cố thương khó từ lúc bị bắt cho tới khi bị đóng đinh trên Núi Sọ, cơn hấp hối và việc mai táng. Tác giả cũng kể lại chi tiết Lý do Đức Giêsu bị bắt. Bối cảnh lịch sử của các vụ án. Bối cảnh lịch sử của các vụ án. Vụ án La mã: Nơi Pháp đình: Quyết định vụ án: Lý do Đức Giêsu bị kết án đóng đinh.

Nhưng lịch sử không chấm dứt với cái chết đau thương của Đức Giêsu. Đức Giêsu đã sống lại như lời Thánh Kinh, khởi đầu và nền tảng cho niềm tin kitô giáo:  Các môn đệ công bố lòng tin hay lời rao giảng tiên khởi: Kerygma. Các môn đệ cử hành lòng tin và  trình bày đức tin vào biến cố nền tảng: Chúa Giêsu trỗi dậy từ trong cõi chết như lời Ngài đã tiên báo với sự kiện Ngôi mộ mở (Máccô 16,1-8; Mátthêu 28,1-8; Luca 24,1-12; Gioan 20,1-10). Trình thuật hiện ra đưa các môn đệ làm chứng nhân (Mátthêu 28,16-20). Trình thuật diễn đạt kinh nghiệm kitô giáo. Đức Giêsu hiện ra với hai môn đệ trên đường Emmau (Luca 24,13-35). Đức Giêsu hiện ra với bà Maria Mađalêna: Gioan 20,11-18
[...]
Thiết nghĩ rằng, tác phẩm Đức Giêsu Nazareth, là sợi chỉ vàng đỏ suốt lịch sử hơn 2000 năm qua, tổng hợp các nguồn tài liệu trong: “tiến trình đi tìm khuôn mặt Đức Giêsu lịch sử“ mà tác giả đã góp công tổng kết có thể giúp cho các kitô hữu thời nay học hỏi để giúp xác tín vào Đức Giêsu của Đức Tin. Mong cuốn sách quý này trở thành cuốn sách gối đầu giường của độc giả.

- Lm. Stêphanô Bùi Thượng Lưu 
Trích Lời giới thiệu